Lượng băng ở Bắc Băng Dương suy giảm trong năm nay nhiều hơn bất cứ khi nào kể từ khi có dữ liệu vệ tinh từ năm 1979, Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ Nasa cho biết.
Các nhà khoa học cho biết đây là một phần của những thay đổi to lớn đối với hành tinh.
Sẽ không còn băng giá?
Nasa cho biết diện tích khối băng giá trên đại dương này hiện nay là 4,1 triệu km vuông so với mức thấp kỷ lục trước đây là 4,17 triệu km vuông được đo vào ngày 18/9 năm 2007.
Theo chu kỳ thì biển băng này sẽ mở rộng vào mùa đông lạnh giá ở Bắc Cực và sẽ thu hẹp lại khi nhiệt độ tăng lên.
Tuy nhiên trong ba thập niên vừa qua thì các vệ tinh đã ghi nhận được sự sụt giảm đến 13% lượng băng mỗi thập niên vào mùa hè.
Bên cạnh đó thì độ dày của tảng băng này cũng bị hao hụt, do đó tổng lượng băng bị suy giảm thực tế rất nhiều mặc dù có nhiều con số ước lượng khác nhau.
Hơn nữa, thông thường biển băng này thu hẹp nhiều nhất là vào tháng 9 cho nên nhiều người dự đoán rằng xu thế tan băng sẽ tiếp tục trong năm nay.
Sẽ có một ngày Bắc Băng Dương không còn băng?
Joey Comiso, một nhà nghiên cứu kỳ cựu của Nasa, nhận xét rằng Bắc Cực bị tan băng trong năm nay là do những năm ấm lên trước đó khiến cho diện tích băng vĩnh cửu – vốn khó có khả năng tan chảy – bị thu hẹp.
Cũng theo nhà nghiên cứu này thì tình trạng này đã tạo ra một xu thế mỗi lúc một mạnh hơn.
“Khác với hồi năm 2007, nhiệt độ mùa hè năm nay ở Bắc Cực không ấm lên một cách khác thường,” ông nói, “Tuy nhiên chúng ta lại mất đi rất nhiều băng giá.”
“Do đó biển băng trong mùa hè này trở nên rất dễ tổn thương,” ông nói thêm.
Giáo sư Peter Wadhams của Đại học Cambridge nói với BBC rằng: “Một số nhà khoa học đo lường diện tích băng đã dự đoán hồi mấy năm trước rằng tốc độ tan băng sẽ ngày càng nhanh và rằng Bắc Cực sẽ không còn băng giá vào mùa hè cho đến năm 2015 hoặc 2016.”
Băng tan khí mê-tan sẽ bay vào khí quyển
GS Wadhams cho biết dự đoán này đang ngày càng trở nên hiện thực và khối băng ở Bắc Cực đã trở nên mỏng đến mức cuối cùng sẽ tan chảy hoàn toàn.
“Các tàu ngầm đã đo được rằng biển băng ở Bắc Cực đã mất ít nhất 40% độ dày kể từ những năm 1980 và nếu tính cả sự thu hẹp trên bề mặt thì có nghĩa khối lượng băng giá ở đây vào mùa hè chỉ còn bằng 30% khối lượng vào những năm 1980,” ông nói thêm.
“Điều này có nghĩa là sự khai tử không thể tránh khỏi của biển băng bởi vì sự tan chảy băng vào mùa hè càng được đẩy nhanh khi mà nhiều vùng biển được mở ra do băng tan sẽ tạo điều kiện cho gió bão thổi những đợt sóng lớn đánh tan những phần băng giá còn lại và đẩy nhanh tốc độ tan chảy,” ông giải thích.
‘Hậu quả nghiêm trọng’
“Hậu quả sẽ nghiêm trọng: mặt biển được mở rộng sẽ làm giảm độ phản xạ ánh sáng Mặt trời của Trái đất, đẩy nhanh quá trình ấm lên toàn cầu. Chúng tôi cũng phát hiện rằng mặt biển bị tan băng đã làm cho băng vĩnh cửu dưới lòng đại dương cũng tan chảy làm thoát ra một lượng lớn khí mê-tan – một loại gây ra hiệu ứng nhà kính rất mạnh – vào khí quyển,” ông nói thêm.
Một nghiên cứu mới đây của Đại học Reading sử dụng các kỹ thuật thống kê và máy tính để tính toán rằng khoảng từ 5 cho đến 30% lượng băng bị tan chảy gần đây là do một chu kỳ khí hậu lặp lại mỗi 65 đến 80 năm ở Đại Tây Dương.
Kể từ giữa những năm 1970, khí hậu ở đại dương này đã chuyển sang giai đoạn ấm.
Tuy nhiên, phần ấm lên còn lại gây tan băng là do hoạt động của con người gây ra, nghiên cứu cho biết, trong đó có việc phá rừng và ô nhiễm.
Nếu băng tiếp tục tan chảy vào mùa hè như thế thì sẽ có cả cơ hội lẫn nguy cơ.
Băng tan giúp tàu bè di chuyển dễ dàng hơn ở Bắc Băng Dương
Tàu bè có thể tiết kiệm được nhiều thời gian khi đi qua những vùng biển mà trước đây không thể di chuyển được ở phía bắc nước Nga.
Các công ty dầu khí và khai khoáng đang tranh thủ để khai thác Bắc Băng Dương mặc dù hoạt động khai thác của họ bị các nhà hoạt động môi trường phản đối dữ dội.
Tổ chức Hòa bình Xanh đã phản đối việc công ty dầu khí Nga Gazprom khoan dầu ở đây.
Trong số các nguy cơ có sự ảnh hưởng đến các loài động vật hoang dã cư trú ở đây. Lượng khí mê-tan bị đông cứng được giải thoát sẽ càng làm cho Trái đất thêm nóng lên.
Nhiệt độ tăng sẽ càng làm tan chảy thêm nhiều băng ở Greenland, làm mực nước biển dâng lên và thay đổi độ mặn của nước biển. Điều này sẽ làm đổi dòng chảy trên đại dương vốn là yếu tố chi phối khí hậu của hành tinh chúng ta.
