Hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục học về Người Vợ Gương Mẫu trong loạt bài “Chân Dung Gia Đình Gương Mẫu,” dựa vào Châm Ngôn chương 31.
Qua các bài trước chúng ta biết người vợ gương mẫu có bảy đặc điểm sau: Được chồng tin cậy, siêng năng làm việc, có óc tổ chức, vui vẻ không phàn nàn, có lòng thương người, thực tế biết tính trước phòng xa, và giúp chồng được tôn trọng trong cộng đồng. Hôm nay chúng tôi sẽ trình bày những đặc điểm khác của người vợ gương mẫu.
8. Khôn ngoan và nhân từ trong lời nói
Kinh Thánh ghi: “Nàng mở miệng ra cách khôn ngoan, phép tắc nhân từ ở nơi lưỡi nàng” (c.26). Câu này cho thấy người vợ gương mẫu không chỉ giỏi trong việc làm nhưng cũng tốt đẹp trong lời nói. Bà không những khôn ngoan trong cách giao tiếp với người chung quanh nhưng lời nói của bà cũng nhân từ, nhân hậu. Người phụ nữ chúng ta thường dễ vấp váp trong lời nói. Có những người làm việc rất giỏi: giỏi nấu ăn làm bánh, giỏi trong việc buôn bán, tổ chức, sắp đặt công việc, nhưng lời nói thì tệ hại vô cùng, mở miệng ra là làm tổn thương người chung quanh, vì chỉ nói những lời kiêu ngạo, tự tôn hoặc những lời phê bình chỉ trích. Cũng có những phụ nữ khôn ngoan, khéo léo trong lời nói, nói những gì người chung quanh muốn nghe nhưng là những lời nói đầu môi chót lưỡi, khách sáo, thiếu chân thật. Cũng có những người chỉ nói về mình: ý của mình đúng nhất, cách mình làm là hay nhất, tốt nhất, không bao giờ có lời khen hay khích lệ người khác. Khi Kinh Thánh mô tả rằng người nữ tài đức “mở miệng ra cách khôn ngoan, phép tắc nhân từ ở nơi lưỡi nàng,” chúng ta có thể hình dung đây là một phụ nữ cẩn thận trong lời nói. Bà không nói nhiều nhưng chỉ nói những gì cần nói, vào những lúc cần nói; bà cũng không nói lời chua ngoa, đanh đá nhưng nói lời ân hậu, yêu thương, xây dựng, đem lại ích lợi cho người nghe. Cách nói năng của người vợ gương mẫu thật đúng với nguyên tắc của Lời Chúa.
Sứ đồ Phao-lô viết: “Lời nói anh em phải có ân hậu theo luôn và nêm thêm muối, hầu cho anh em biết nên đối đáp với mỗi người là thể nào” (Cô-lô-se 4:6). Lời ân hậu là những lời mà người nghe cảm thấy được an ủi, khích lệ, nghe xong cảm thấy ngọt ngào trong lòng. Thư Ê-phê-sô 4:29 thì khuyên: “Chớ có một lời dữ nào ra từ miệng anh em, nhưng khi đáng nói, hãy nói một vài lời lành, giúp ơn cho và có ích lợi cho kẻ nghe đến.” Chúng ta không nên nói lời dữ, gây thương tổn, trái lại nói lời lành, xây dựng và chỉ nói khi đáng phải nói. Người phụ nữ chúng ta thường nói nhiều và nói giỏi hơn phái nam, nhưng cũng vì thế mà vấp váp nhiều và dễ gây tổn thương cho nhiều người. Chúa thấy cách nói năng của người phụ nữ rất quan trọng nên trong sách Châm Ngôn cũng có nhiều câu cảnh cáo về cách ăn nói của phụ nữ. Lời Chúa cho biết rằng những phụ nữ nói nhiều và nói những lời thiếu nhân từ ai cũng sợ và muốn tránh xa. Sách Châm Ngôn dạy: “Con trai ngu muội là tai họa cho cha nó, và sự tranh cãi của người vợ vốn một máng xối hằng chảy luôn.” “Thà ở nơi vắng vẻ hơn là ở với một người đàn bà hay tranh cạnh và nóng giận” (Châm Ngôn 19:13 & 21:19). Châm Ngôn 21:9 và 25:24 cũng dạy những lời tương tự: “Thà ở nơi xó nóc nhà hơn là ở chung nhà với một người đàn bà hay tranh cạnh,” “Thà ở một góc trên mái nhà hơn là ở chung nhà với người đàn bà hay tranh cạnh.” Châm Ngôn 27:15 thì cho biết nỗi nhức đầu khó chịu khi nghe nước giọt trên mái nhà như thế nào thì người đàn bà hay càu nhàu, than van cũng giống như thế: “Một máng xối giột luôn luôn trong ngày mưa lớn và một người đàn bà hay tranh cạnh, cả hai đều y như nhau.” Ước mong chúng ta đều thấy rõ tầm quan trọng cũng như nguy hiểm của lời nói và sẽ noi gương người vợ gương mẫu của Châm ngôn 31, cẩn thận khi nói năng, để chúng ta sẽ là những phụ nữ mở miệng cách khôn ngoan và nói những lời nhân từ ân hậu.
9. Không chú trọng vẻ đẹp bề ngoài
Tuy Kinh Thánh không đề cập rõ ràng nhưng chúng ta thấy đặc điểm này qua cách sống và cách làm việc của người vợ gương mẫu. Tất cả thì giờ của bà là để làm việc nhà, lo đầu tư, buôn bán, chăm sóc chồng con và giúp người nghèo khổ, có lẽ bà không quan tâm và cũng không còn thì giờ để quan tâm đến vẻ đẹp bề ngoài của mình. Hơn nữa, lời khen của người chồng cho thấy bà vợ ông không phải là người chú trọng đến nhan sắc bên ngoài. Chính ông thấy “duyên là giả dối, sắc lại hư không” và người vợ đáng quý của ông không tìm kiếm giá trị của mình trong những điều đó. Vẻ đẹp bên ngoài là điều đa số phụ nữ đều tìm kiếm. Đây là điều tự nhiên, người nữ nào cũng xem trọng sắc đẹp và muốn mình là người đẹp. Không những thế, người đời cũng thường chú ý và tìm kiếm những người có nhan sắc. Những người đẹp dù không tài giỏi không đức hạnh cũng vẫn được ca tụng và tôn sùng. Những hình ảnh phụ nữ được đăng trên sách báo, trong phim ảnh luôn luôn là những người có cái đẹp thân xác, nhưng đó là tiêu chuẩn của đời, của những người không biết Chúa. Lời Chúa dạy chúng ta đừng làm theo đời, nghĩa là đừng chạy theo những giá trị hư không của đời. Về vẻ đẹp của người phụ nữ, sứ đồ Phi-e-rơ có lời khuyên thật thích đáng như sau: “Chớ tìm kiếm sự trang sức bề ngoài, như gióc tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt, nhưng hãy tìm kiếm sự trang sức bề trong, giấu ở trong lòng, tức là sự tinh sạch chẳng hư nát của tâm thần dịu dàng, im lặng, ấy là giá quý trước mặt Đức Chúa Trời” (I Phi-e-rơ 3:3-4). Theo tiêu chuẩn của lời dạy này, người phụ nữ đẹp là người có đời sống trong sạch, tâm tính dịu dàng, im lặng. Đó là những người nữ đáng được tôn trọng và ca ngợi.
10. Kính sợ Chúa
Đặc điểm cuối cùng cũng là đặc điểm nổi bật nơi người vợ gương mẫu là bà kính sợ Chúa. Kinh Thánh ghi: “Duyên là giả dối, sắc lại hư không, nhưng người nữ nào kính sợ Đức Giê-hô-va sẽ được khen ngợi.” Sau khi cho biết duyên sắc không có giá trị gì, Lời Chúa cho biết, người nữ nào kính sợ Chúa là người đáng được khen ngợi. Kính sợ Chúa là điều có giá trị lớn trước mặt Chúa, và đây cũng phải là điều chúng ta, những người nữ Cơ-đốc xem trọng, tìm kiếm. Cách tốt nhất để trau giồi vẻ đẹp bề trong cũng như vẻ đẹp bề ngoài không phải là dùng những mỹ phẩm đắt tiền, mặc những trang phục mới nhất, đắt tiền nhất, cũng không phải nhờ nữ trang hay giải phẫu thẩm mỹ. Cách tốt nhất để làm đẹp là đến với Chúa và Lời của Chúa. Khi một phụ nữ kính yêu Chúa, yêu mến Lời Chúa, sống theo lời Chúa dạy sẽ là người phụ nữ đẹp. Cái đẹp từ tâm hồn trong sạch tươi sáng sẽ tỏa ra trong nét nhu mì, khiêm nhường, hiền hòa, vui vẻ với mọi người. Đó là cái đẹp chúng ta đáng phải tìm kiếm.
Trong văn hóa Việt Nam, người phụ nữ gương mẫu thường được mô tả là người có đủ công, dung, ngôn, hạnh; hàm ý đó là người làm việc giỏi, xinh đẹp, ăn nói ngọt ngào và có tính hạnh tốt. Người vợ gương mẫu trong Châm Ngôn 31 thật là người có đầy đủ công dung ngôn hạnh. Sau khi mô tả: “Nàng mở miệng ra cách khôn ngoan, phép tắc nhân từ ở nơi lưỡi nàng,” Kinh Thánh ghi: “Nàng coi sóc đường lối của nhà mình, không hề ăn bánh của sự biếng nhác” (c. 27). Người phụ nữ này không chỉ vẹn toàn đối với gia đình nhưng đối với người ngoài nàng cũng cư xử tốt; nàng biết nghĩ đến người khốn cùng và đưa tay ra giúp đỡ họ. Chồng và các con trong gia đình này nhìn biết người vợ/người mẹ Chúa ban cho gia đình mình là một món quà quý nên đã khen ngợi và chúc phước cho bà. Kinh Thánh ghi: “Con cái nàng chỗi dậy chúc nàng được phước; chồng nàng cũng chỗi dậy và khen ngợi nàng rằng: Có nhiều người con gái làm lụng cách tài đức, nhưng nàng trỗi hơn hết thảy.” Đây là một lời khen giá trị. Người chồng của phụ nữ này khen vợ và nhấn mạnh rằng, trên đời này này có nhiều phụ nữ tài giỏi, đức hạnh nhưng vợ ông trỗi hơn tất cả những người đó. Được người ngoài khen một cách thành thật đã là chuyện khó nhưng được người trong gia đình, vợ con hay chồng con khen là điều còn khó hơn và hiếm khi xảy ra. Lý do là vì người trong gia đình sống bên cạnh nhau hằng ngày, biết rõ tất cả khuyết điểm và những sai sót của nhau nên lắm lúc thật khó khen nhau. Trong khi đó chồng và các con trong gia đình này biết tõ vợ và mẹ của mình nhưng vẫn không tiếc lời khen ngợi. Họ thấy bà thật là người tài đức vẹn toàn, trong lời nói cũng như việc làm. Bà đem lại phúc lợi cho chồng cho con và cho mọi người chung quanh. Người nữ này thật là món quà, là ơn phước đến từ Chúa, đúng như lời Kinh Thánh dạy: “Nhà cửa và tài sản là cơ nghiệp của tổ phụ để lại, còn một người vợ khôn ngoan do nơi Đức Giê-hô-va mà đến” (Châm Ngôn 19:14).
Minh Nguyên
