Có lẽ bạn vẫn còn nhớ câu trả lời của cô ca sĩ Madonna khi được hỏi rằng cô có hạnh phúc không, và cô trả lời rằng cô không hề biết người nào hạnh phúc cả. Hẳn nhiên, điều này có thể đã không làm bạn ngạc nhiên.
Câu trả lời cho thấy lời một câu ngạn ngữ là đúng: “tiền bạc không mua được hạnh phúc.” Tiền bạc, danh vọng cùng với lối sống lập dị, suy đồi đã không thể mua được hạnh phúc cho ca sĩ Madonna. Hạnh phúc không phụ thuộc vào của cải, địa vị xã hội, chủng tộc hay trình độ học vấn của bạn. Hạnh phúc không né tránh những người đang ở địa vị thấp kém trên bậc thang xã hội.
Hạnh phúc cũng không phải là thứ được bảo đảm dành cho những người đạt được nhiều thành công, danh vọng. Định nghĩa thông thường của hạnh phúc được áp dụng cho tất cả mọi người; hạnh phúc có nghĩa là có được sự thỏa lòng. Với định nghĩa đơn giản này, chúng ta có thể kết luận rằng mỗi người, và bất kỳ ai, cũng đều có thể có được hạnh phúc.
Là một mục sư, tôi vẫn luôn tìm kiếm những phương cách mới giúp đỡ mọi người tìm thấy hạnh phúc. Bất chấp những tiến bộ mà chúng ta đạt được trong ý học và tâm lý học, tôi vẫn nhận thấy rằng Kinh thánh đưa ra một đường hướng đơn giản và giá trị nhất. Trong lá thư được viết khi ở trong tù tại Rô-ma, sứ đồ Phao-lô cho biết ông đã học cách sống hạnh phúc bất chấp mọi hoàn cảnh của bản thân: “Tôi biết chịu nghèo hèn, cũng biết được dư dật. Trong mọi sự và mọi nơi, tôi đã tập cả, dầu no hay đói, dầu dư hay thiếu cũng được” (Phi-líp 4:12). Diễn giải về câu Kinh thánh này, Jac Mueller, một học giả Tân ước lỗi lạc người Hy-Lạp đã viết: “ông [tức sứ đồ Phao-lô] đã học… trong trường đời và giờ đây, qua kinh nghiệm của bản thân, ông biết bị mất thể diện trong những hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn cũng như được chu cấp dư dật là thể nào”. Những kinh nghiệm trong cuộc sống của Phao-lô đã trở thành “phòng thí nghiệm” nơi xảy ra sự khám phá của bản thân ông về hạnh phúc.
Chúng ta có thể khám phá bí quyết dẫn đến hạnh phúc
Khi Phao-lô viết thư cho hội thánh tại Phi-líp, ông đang bị kết án vì tội là một nhà truyền giáo cho Cơ đốc giáo. Ông đang đối diện với án tử hình, dù đó chỉ là những lời cáo buộc vu khống. Ông có đủ mọi lý do để tức giận, cay đắng và đau khổ. Tuy nhiên, ông đã tự tin khẳng định rằng ông “hạnh phúc”. Điều này có nghĩa là ông hoàn toàn thỏa lòng. Mặc dù Phao-lô đang ở một nơi mà rõ ràng ông không đáng phải chịu và bị giam giữ ngoài ý muốn, ông đã viết rằng sự thỏa lòng của bản thân ông không phải do hoàn cảnh quyết định. Đúng hơn, sự thỏa lòng đó không bị lay chuyển vì ông đã học được bí quyết của hạnh phúc.
Chúng ta học được hai điểm quan trọng trong lời của ông đó là: điểm thứ nhất, hạnh phúc liên quan rất ít đến hoàn cảnh, nhưng hạnh phúc có liên hệ nhiều hơn đến quan điểm, hay nhân sinh quan của một người; và điểm thứ hai, là chúng ta có thể học biết về bí quyết của sự thỏa lòng hay hạnh phúc.
Bạn là bộ điều chỉnh nhiệt hay nhiệt kế?
Quan điểm của Phao-lô về cuộc sống cũng hoạt động giống như cách hoạt động của bộ điều chỉnh nhiệt hơn là của nhiệt kế trong nhà bạn. Tiếc thay, phần lớn thái độ của chúng ta lại giống như cái nhiệt kế. Ở hầu hết các gia đình, bạn sẽ thấy có cái nhiệt kế trong bộ điều chỉnh nhiệt. Mặc dù hai từ này thoạt nghe có vẻ giống nhau, nhưng chức năng của hai dụng cụ này lại hoàn toàn khác biệt. Bộ điều chỉnh nhiệt điều hòa nhiệt độ trong nhà bạn trong khi nhiệt kế là dụng cụ hiển thị nhiệt độ trong nhà. Nếu tôi muốn tăng hay giảm nhiệt độ trong nhà, tôi sẽ đi đến chỗ để bộ điều chỉnh nhiệt và bấm nút tăng hoặc giảm. Nhưng nếu tôi chỉ muốn biết nhiệt độ trong nhà, tôi sẽ nhìn vào nhiệt kế để biết chính xác nhiệt độ mà dụng cụ này hiển thị.
Phao-lô không hề quên đi hoàn cảnh bị cầm tù bất hợp pháp một cách đáng sợ của mình. Ông cũng không phải không biết về những khó khăn mà ông đang đối diện. Ông chỉ đơn giản điều chỉnh “bộ điều chỉnh nhiệt” của bản thân- cài đặt nhiệt độ cảm xúc của mình sang một chế độ thoải mái hơn, chính là tâm trạng thỏa lòng. Có lẽ một người khác trong cùng hoàn cảnh của Phao-lô hẳn sẽ điều chỉnh “bộ điều chỉnh tâm trạng” sang chế độ “tức giận”, “buồn bã” hoặc “không thể tự chủ”. Hành vi này sẽ được hiển thị trên bộ điều chỉnh cảm xúc của bản thân để người khác cũng kinh nghiệm được. Một số người để những thử thách phức tạp mà họ đối diện điều khiển nhiệt độ cảm xúc của mình. Nhưng nếu bạn để bộ điều chỉnh nhiệt đã được cài đặt trước ở chế độ “chuẩn”, bạn sẽ bình tĩnh theo đuổi niềm vui, sự lạc quan và sự bình an nội tâm.
Phao-lô có thể chịu trách nhiệm về những cảm xúc và quan điểm của mình vì ông cho biết ông đã học được bí quyết để sống thỏa lòng. Cụm từ học được bí quyết cho thấy Phao-lô đã cố ý thực hiện hành động đem lại những kết quả tích cực qua năm tháng khi được áp dụng. Tương tự, nếu bạn quan sát một người hạnh phúc, bạn sẽ nhận thấy rằng người này không phải tìm kiếm hạnh phúc như thể đang tìm kiếm một đồng tiền bị mất trong bộ sưu tập đồng xu quý giá. Đúng hơn, bạn sẽ thấy người đó đóng một chiếc thuyền, viết một bản giao hưởng, dạy dỗ con cái, trồng những bông hoa thược dược trong khu vườn quanh nhà, hay tìm kiếm một kiệt tác để bổ sung vào bộ sưu tập các bức họa của cá nhân. Những hành động hay thói quen mà người này có được qua năm tháng đã cho thấy đây chính là bí quyết để đạt được sự thỏa lòng.
Một số người đã thất bại trong việc giải mã bí quyết đưa đến hạnh phúc vì nhầm lẫn đánh đồng cách suy nghĩ tích cực với hạnh phúc. Nhưng đây là hai trạng thái hoàn toàn khác nhau. Một người đàn ông đang đi trong chợ, đẩy một chiếc xe chứa đầy hàng hóa và một đứa bé đang la. Khi tiếp tục đẩy xe đi qua các dãy hàng, người này vẫn nhẹ nhàng lặp đi lặp lại rằng: “Bình tĩnh nào George. Đừng quá phấn khích, George. Đừng nổi cáu, George. Đừng la hét nào George.”
Một người phụ nữ nhìn ông đầy ngưỡng mộ và nói: “Mọi người chắc chắn sẽ khen ngợi anh vì thái độ kiên nhẫn khi cố dỗ dành cậu bé George kia.”
Và người đàn ông trả lời: “Thưa bà, tôi chính là George đấy ạ.”
Việc nghĩ rằng bản thân bạn đang hạnh phúc không đem lại cho bạn hạnh phúc, cũng như việc nghĩ rằng bạn đang bình tĩnh cũng không giúp bạn bình tĩnh hơn chút nào.
David D. Ireland
Bí Quyết Để Có Một Cuộc Sống Hạnh Phúc
