Những
đêm hè trời quang, nhìn lên bầu trời chúng ta sẽ thấy chi chít các vì
sao và rành rành là nhiều hơn hẳn so với đêm mùa đông. Tại sao vậy? Lý
do là mùa hè chúng ta đứng ở gần trung tâm ngân hà, nơi có nhiều sao
nhất, còn mùa đông, trái đất của chúng ta đứng ở rìa ngân hà, nơi có ít
sao hơn.
Trong
hệ ngân hà của chúng ta (Milky Way) có khoảng 100 tỷ sao và chủ yếu
phân bố trong một chiếc “bánh tròn”. Phần giữa chiếc bánh này hơi dầy
hơn chung quanh. Ánh sáng đi từ phía mép “bánh” bên này đến phía bên kia
phải mất 10 vạn năm ánh sáng, đi từ mặt trên xuống mặt dưới bánh cũng
phải mất 1 vạn năm ánh sáng.
Mùa
hè, chúng ta ở gần trung tâm ngân hà, nên ban đêm thấy nhiều sao hơn.
Mùa đông, chúng ta ở về phía đối diện, nhìn thấy ít sao hơn.
Mặt trời và
những hành tinh láng giềng của hệ mặt trời đều nằm trong hệ ngân hà.
Hầu hết những sao mà chúng ta nhìn thấy bằng mắt thường cũng đều nằm
trong đó. Nếu mặt trời nằm giữa hệ thì dù chúng ta nhìn từ phía nào cũng
thấy số lượng sao trên trời nhiều như nhau. Thế nhưng hệ mặt trời cách
trung tâm hệ ngân hà khoảng 3 vạn năm ánh sáng. Khi chúng ta nhìn về
phía trung tâm ngân hà sẽ thấy ở khu vực đó dày đặc các vì sao. Ngược
lại, nếu nhìn về phía đối diện trung tâm ngân hà sẽ chỉ nhìn thấy một số
ít sao trong một phần của hệ.
Trái
đất không ngừng quay quanh mặt trời. Về mùa hè trái đất chuyển động đến
khu vực giữa mặt trời và hệ ngân hà gọi là Đới ngân hà. Đới ngân hà là
khu vực chủ yếu của hệ ngân hà, tập trung nhiều sao của hệ. Bầu trời đêm
hè chúng ta nhìn thấy chính là Đới ngân hà dày đặc các vì sao. Về mùa
đông và các mùa khác, khu vực Đới ngân hà nằm về phía trái đất đang ở
ban ngày, nên rất khó nhìn thấy. Còn ở mặt kia của trái đất (vùng đang
là đêm) sẽ không thể nhìn thấy nó.
(ST)
