Cô đơn là
cho đi mà không có người nhận, là muốn nhận mà chẳng có ai cho. Cô đơn là chờ đợi, mà cái mình chờ đợi chẳng
xảy đến. Như hai bờ sông nhìn nhau mà vẫn
nghìn trùng cách xa bởi dòng sông, nên cô đơn là gần nhau mà vẫn cách biệt. Không phải cách biệt của không gian mà là
cách biệt của cõi lòng. Bởi đó, vợ chồng
có thể cô đơn bên nhau.
Càng gần
nhau mà vẫn cách biệt thì nỗi cô đơn càng cay nghiệt. Đã cay nghiệt mà vẫn phải gần nhau thì lại
càng cô đơn hơn.
Người ta gần
nhau mà vẫn có thể xa nhau, vì trong cuộc đời, mỗi người đều có hai thế giới. Thế giới riêng trong cõi lòng tôi và thế giới
ngoài vũ trụ. Thế giới tâm hồn tôi sụp đổ
thì thế giới bên ngoài thành hoang vắng, vô nghĩa. “Lòng buồn cảnh có vui đâu
bao giờ.” Vì thế, tôi có thể cô đơn giữa
đám đông. Cả vườn hoa chẳng có nghĩa gì
nếu không có loài hoa tôi kiếm tìm. Người
đưa thư trở thành thừa thãi nếu không có cánh thư tôi đang chờ mong. Chỉ một cánh hoa của lòng tôi thôi cũng đủ
làm cho cả khu đồi thành dễ thương. Chỉ
một cánh thư thôi cũng đủ làm cho bầu trời xanh thăm thẳm. Làm gì còn cô đơn nữa nếu đã có bắt gặp.
Tôi cô đơn
khi thấy quanh mình chỉ là những dòng sông lững lờ, chỉ là những con nước thờ
ơ. Tôi có thể cô đơn vì tôi không đến được
với người. Tôi cũng có thể cô đơn vì người
không muốn đến với tôi. Cô đơn nào thì
cũng là một hải đảo. Nhưng nỗi cô đơn bị
người khác hờ hững thì cay đắng hơn. Khi
tự mình không bước tới thì tôi cũng có thể tự mình bước ra khỏi hàng rào cô đơn
đó. Còn nỗi cô đơn bị người khác thờ ơ
thì đưa tôi vào nỗi buồn mà có khi đau đớn hơn tù đầy, có khi u ám hơn sự chết,
vì đây là nỗi cô đơn tôi muốn chạy trốn mà chẳng trốn chạy được. Tôi thương, nhưng người khác có thương tôi
không đấy là tự do của họ. Cho đi phần đời
của mình mà không được đáp trả vì thế mới có xót xa.
Cô đơn của
Chúa là nỗi cô đơn này.
Chúa đến với
kẻ khác nhưng bị kẻ khác chối từ, gọi mà không có tiếng đáp trả, bởi thế, trong
vườn Cây Dầu Ngài mới thấy cõi lòng trống trải.
Trong cái trống trải ấy, theo Tin Mừng Máccô, Ngài tỏ lộ: “Linh hồn Thầy
buồn đến chết được” (Mc. 14:34).
Làm gì có
cô đơn nếu có lời đáp trả. Không có lời
đáp trả nên mới cứ phải chờ đợi. Đợi chờ
không là khởi điểm của cô đơn sao. Đợi
chờ càng lâu thì nỗi cô đơn càng dài. Chờ
đợi mà chẳng bao giờ xảy tới thì nỗi cô đơn càng héo hắt. Làm gì có cô đơn nếu không có kiếm tìm. Làm gì phải kiếm tìm nếu đã đầy đủ. Vì thiếu vắng nên mới phải đi tìm. Khi sự thiếu vắng quá cay đắng thì nỗi cô đơn
dẫn đến sự chết.
Sự thiếu vắng
không hệ tại im lặng của không gian hoặc vắng bóng người mà hệ tại sự trống vắng
của con tim. Có những quãng đời cô tịch,
tôi đi một mình, nhưng càng lặng lẽ tôi càng thấy niềm vui nhiệm mầu trong hồn. Có những khúc đời chung quanh tôi tấp nập bước
chân, rộn rã lời cầu chúc mà tôi vẫn nghe hiu hắt. Chúa cũng vậy, những đêm dài ở sa mạc chỉ có
trăng và cỏ cây, chỉ có núi đồi và gió, nhưng Chúa không cô đơn. Chiều thứ sáu ở Jêrusalem tấp nập chân người
mà cõi lòng Chúa thì hoang vắng. Trong
vườn Cây Dầu có các môn đệ đi theo mà Chúa vẫn thấy lẻ loi.
Kẻ cô đơn
là kẻ đi tìm niềm cảm thông nhưng chẳng gặp.
Vì không gặp nên họ đành trở về thế giới nội tâm cô lẻ của riêng
mình. Vì thế giới nội tâm đó đang heo
hút trống vắng, nên họ chỉ bắt gặp sự thiếu thốn ở đó mà thôi. Sống trong thiếu thốn để rồi nhìn kẻ khác đầy
đủ vì thế mới có nước mắt xót thương cho đời mình.
Ai cũng có
lúc cô đơn vì chẳng ai đầy đủ. Ai cũng
phải đi tìm vì ai cũng thiếu vắng. Nhưng
có những thiếu vắng dễ tìm thấy. Có những
thiếu vắng như mênh mông vô hạn. Khi
Chúa mất hết tình thân, Chúa tìm đến với Chúa Cha: “Ôi! Cha cũng bỏ con sao”.
Khi lòng
tôi tan nát, khi đời tôi đắng cay, tôi cũng vẫn còn hy vọng là Chúa. Nếu tôi mất Chúa thì đây mới là sự thiếu vắng
hoang tàn nhất. Đây là cô đơn không còn
lối thoát.
Trong nỗi
cô đơn của tôi hôm nay, khi mà tôi không còn tìm đâu được niềm vui, tôi cũng sẽ
nói với Chúa như chính Ngài đã nói với Chúa Cha: — Ôi! Cha cũng bỏ con sao.